 | Համակարգի ծանրության կենտրոնը կախված է նրա առանձին մասերի կշիռներից և փոխադարձ դիրքերից: ա) Տախտակե ճոճանակը դրված է կենտրոնական հենման կետում: Նույն չափերով երկու տուփեր դրված են տախտակի երկու ծայրերին: Ճոճանակը գտնվում է լիակատար հավասարակշռության մեջ: բ) Նույն ճոճանակը գտնվում է նույն կենտրոնական հենման կետում, սակայն այս անգամ տախտակի մի ծայրին դրված տուփն ավելի խոշոր է մյուս ծայրին դրված տուփից: Ճոճանակը թեքվել է այն ծայրով, որին դրված է խոշոր տուփը, հենվել է գետնին, իսկ տախտակի հակառակ ծայրը բարձրացել է վեր: գ) Նույն ճոճանակը՝ տախտակի ծայրերին նույն մեծ և փոքր տուփերով: Սակայն այս անգամ ծանրության կենտրոնը տեղաշարժված է ավելի մեծ տուփի կողմը: Ճոճանակը նորից գտնվում է լիակատար հավասարակշռության մեջ: |
Ձգողականությունը (ձգողությունը) նյութի համապարփակ հատկություն է և արտահայտվում է նրանով, որ բոլոր զանգվածները ձգում են միմյանց: Ձգողության ուժն է, որ մեզ բոլորիս պահում է Երկրի վրա: Երկրի ձգողության ուժը մեզ կշիռ է տալիս, և դրա շնորհիվ մենք զգում ենք մեր ծանրությունը: Մեր կշիռը կախված է մեր գտնվելու վայրից և փոփոխական է, որովհետև որքան մենք հեռու ենք Երկրի կենտրոնից, այնքան փոքր է Երկրի ձգողության ուժը: Հյուսիսային բևեռում մարդու կշիռն ավելի մեծ կլինի, քան հասարակածում, որովհետև Երկրագնդի շառավիղը հասարակածում ավելի մեծ է, իսկ հասարակածում բարձրանալով բարձր լեռան վրա` նա ավելի փոքր կշիռ կունենա: Մինչդեռ մարդու զանգվածը, որը նրա մարմնում պարունակվող նյութի քանակն է, բոլոր դեպքերում մնում է հաստատուն: Չափերով Երկրից տարբերվող մոլորակների վրա ձգողության ուժը տարբեր է, ուստի մեր կշիռն էլ այլ կլինի:
Տիեզերական ձգողության օրենքը Երկրի ձգողության ուժն իր շուրջը պտտվող Լուսնին պահում է որոշակի ուղեծրում: Ճիշտ նույն ձևով Արեգակի ձգողության ուժը Երկիրն ու մյուս մոլորակները պահում է իրենց ուղեծրերում: Ձգողության ուժի շնորհիվ է, որ Արեգակը և 100 միլիարդ այլ աստղեր համատեղ կազմում են մեր Գալակտիկան: Քանի որ ձգողության ուժը Տիեզերքում գործում է ամենուրեք, այն անվանում են տիեզերական ձգողություն կամ գրավիտացիա: Տիեզերական ձգողության օրենքը 1687 թ-ին հայտնագործել է անգլիացի գիտնական Իսահակ Նյուտոնը՝ հիմնվելով Գալիլեո Գալիլեյի, Նիկոլայ Կոպեռնիկոսի, Տիխոն Բրահեի աշխատանքների և հատկապես Իոհան Կեպլերի հայտնագործած՝ մոլորակների շարժման օրենքների վրա: Տիեզերական ձգողության օրենքի համաձայն` երկու մարմիններ իրար ձգում են այնպիսի ուժով, որը համեմատական է այդ մարմինների զանգվածներին և հակադարձ համեմատական՝ դրանց միջև եղած հեռավորության քառակուսուն: Տիեզերական ձգողության կամ Նյուտոնի օրենքն անհրաժեշտ ճշտությամբ բացատրում է Արեգակի շուրջը մոլորակների ու դրանցից կազմված համակարգերի շարժման շատ ու շատ հարցեր:
Ծանրության ուժ և ծանրության կենտրոն Մենք կարող ենք հավասարակշռություն պահպանել նեղ գերանի վրա և վայր չընկնել, որովհետև կարելի է գտնել այնպիսի դիրք, երբ գերանի երկու կողմից մեր ծանրության ուժը մեզ ներքև ձգի հավասարապես: Մատիտի վրա լայնակի դրված մեկ ուրիշ մատիտ կհավասարակշռվի և վայր չի ընկնի, եթե վերջինիս կշռի կեսը լինի հավասարակշռման կետի մի կողմում, մյուսը՝ մյուս կողմում: Այդ դիրքում երկու մատիտների հատման կետն էլ կլինի հավասարակշռված  | Տիեզերագնացներն անկշռության մեջ «լողում» են տիեզերանավի խցում: |
մատիտի ծանրության կենտրոնը: Այդ կետը կոչվում է ծանրության կենտրոն, որովհետև թվում է, թե մատիտի ողջ կշիռը կենտրոնացած է այդտեղ: Սակայն եթե հավասարակշռված մատիտի ծայրերից մեկին ամրացնենք պլաստիլինի փոքրիկ կտոր, հավասարակշռման կետը կփոխվի, որովհետև լրացուցիչ կշիռը կտեղաշարժի ծանրության կենտրոնը:
|